स्वच्छ ऊर्जेसह ऊर्जा कार्यक्षमता प्राप्त करण्यासाठी रूफटॉप सोलर इनिशिएटिव्हमध्ये मध्य रेल्वेने प्रगती केली
एकूण ८.११९ MWp सध्या स्थापित, भविष्यात अतिरिक्त ४ MWp स्थापित करण्याचे लक्ष्य
पुणे प्रतिनिधी –म ध्य रेल्वेने आपल्या रूफटॉप सोलर उपक्रमाद्वारे शाश्वत ऊर्जा समाधानाच्या दिशेने भरीव वाटचाल सुरू ठेवली आहे. शाश्वत पद्धतींबाबत दृढ वचनबद्धतेसह, मध्य रेल्वेने आपल्या पायाभूत सुविधांमध्ये सौरऊर्जेमध्ये ८.११९ MWp ची एकत्रित क्षमता यशस्वीरित्या स्थापित केली आहे. नूतनीकरणीय उर्जा स्त्रोतांचा वापर करण्यासाठी वचनबद्ध असलेल्या मध्य रेल्वेने छतावरील सौर प्रतिष्ठापनांमध्ये अतिरिक्त ४ MWp च्या लक्ष्याकडे प्रशंसनीय प्रगती केली आहे.
ऑक्टोबर २०२३ पर्यंत, मध्य रेल्वेने एका महिन्यात ८५ kWp स्थापित करण्याची प्रगती साधून, विविध स्थानकांवर ६७५ kWp ची एकत्रित स्थापना चिन्हांकित करून महत्त्वपूर्ण प्रगती केली आहे. मध्य रेल्वेने ऑक्टोबर २०२३ मध्ये आपल्या विभागांमधील अनेक महत्त्वाच्या स्थानकांवर छतावरील सौरऊर्जा संयंत्रे यशस्वीरित्या स्थापित केली आहेत:
मुंबई विभाग
• कळंबोली – २० kWp
पुणे विभाग
रुकडी – २० kWp
• मसूर – २५ kWp
नागपूर विभाग
• चांदूर बाजार – २० kWp
मध्य रेल्वेने आपल्या कार्यक्षेत्रातील ८१ ठिकाणी १ मेगावॅटच्या सौरऊर्जा प्रकल्पासाठी काम देऊन आपल्या प्रयत्नांना आणखी गती दिली आहे. उल्लेखनीय म्हणजे, वीज खरेदी कराराद्वारे (पीपीए) नागपूर विभागातील नवीन इलेक्ट्रिक लोको शेड अजनी येथे १ मेगावॅट क्षमतेच्या प्रकल्पासाठी निविदा यशस्वीपणे मंजूर झाल्या आहेत आणि काम सुरू झाले आहे.
१MWp सौर ऊर्जा प्रकल्प MELPL, बिहार (मधेपुरा इलेक्ट्रिक लोकोमोटिव्ह प्रायव्हेट लिमिटेड) द्वारे बांधला जात आहे, जो भारतीय रेल्वे आणि M/s Alstom यांचा संयुक्त उपक्रम आहे. सध्याच्या स्थितीनुसार:
– PV मॉड्यूल्सची स्थापना: एकूण २१८० PV मॉड्यूल्सपैकी ४०० यशस्वीरित्या स्थापित केले गेले आहेत, जे या सौर उर्जा पायाभूत सुविधांच्या पूर्ण होण्याच्या दिशेने स्थिर प्रगती दर्शवितात.
– वॉकवे इन्स्टॉलेशन: सोलर पॉवर प्लांट परिसरात वॉकवेची स्थापना पूर्ण झाली आहे, देखभाल आणि ऑपरेशनल आवश्यकतांसाठी कार्यक्षम प्रवेश सुनिश्चित करणे.
– एसी केबल्स: प्लांटसाठी आवश्यक असलेल्या एसी केबल्स साइटवर प्राप्त झाल्या आहेत आणि आवश्यक कनेक्शन्सची सोय करून टाकण्याची प्रक्रिया लवकरच सुरू होणार आहे.
– ACDB आगमन: AC वितरण बॉक्स स्थापना आणि कनेक्शन प्रक्रियेस (ACDB) मंगळवारपर्यंत साइटवर पोहोचण्यासाठी तयार आहे.
– शिडीचे काम: प्लांटच्या परिसरात शिडी बसवण्याचे काम यशस्वीरित्या पूर्ण झाले आहे, ज्यामुळे देखभाल कर्मचार्‍यांसाठी सुरक्षितता आणि सुलभता सुनिश्चित झाली आहे.
– इन्व्हर्टर शेड बांधकाम: इन्व्हर्टर शेडसाठी चालू बांधकाम काम प्रगतीपथावर आहे, जो सौर ऊर्जा प्रकल्पाच्या कामकाजातील एक महत्त्वाचा घटक आहे.
– इन्व्हर्टर अरायव्हल: प्लांटच्या ऑपरेशन्ससाठी महत्त्वपूर्ण असलेले इन्व्हर्टर येत्या आठवड्यात साइटवर येण्याची अपेक्षा आहे, जे प्रकल्पाच्या वेळेत एक महत्त्वपूर्ण टप्पा म्हणून चिन्हांकित करेल.
– नेट-मीटरिंगची तयारी: नेट-मीटरिंगचे काम मंजूरी भार वाढल्यानंतर सुरू होईल, विद्यमान उर्जा पायाभूत सुविधांसह अखंड एकीकरण सुनिश्चित करेल.
याव्यतिरिक्त, पुणे विभागातील १ मेगावॅटचा प्रकल्प पीपीए मोड अंतर्गत सुरू करण्यात आला आहे. शिवाय, मध्य रेल्वेमध्ये विविध ठिकाणी १ मेगावॅटचा प्लांट देखील PPA मोडद्वारे प्रगतीपथावर आहे.
आपल्या नवीकरणीय ऊर्जेचा ठसा आणखी वाढवण्याच्या प्रयत्नात, मध्य रेल्वेने रेल्वे एनर्जी मॅनेजमेंट कंपनी लिमिटेड (REMCL) आणि रेल्वे बोर्डाला रिकाम्या आणि न वापरलेल्या रेल्वे जमिनींवर सौरऊर्जा प्रकल्पांचे प्रस्ताव सादर केले आहेत. एकूण २,६९४ एकर मोकळ्या/वापर न झालेल्या रेल्वेच्या जमिनीवर सोलर प्लांट बसवण्यासाठी प्रस्तावित केलेल्या या प्रस्तावांना महाव्यवस्थापकांची मान्यता मिळाल्यावर पुढील गोष्टींचा समावेश आहे:
• रिकाम्या/न वापरलेल्या रेल्वे जमिनीच्या पार्सलवर सोलर प्लांट्स प्रस्तावित: ३०९ एकर
• ट्रॅकच्या कडेला असलेल्या मोकळ्या/न वापरलेल्या रेल्वेच्या जमिनीवर सोलर प्लांट्स प्रस्तावित: ५९५ एकर
• GD आणि GQ मार्गांमध्ये रेल्वेची जमीन रिकामी आणि वापरात नसलेली: १,७९० एकर
मध्य रेल्वे अक्षय ऊर्जा स्त्रोतांचा लाभ घेण्यासाठी, मोकळ्या जमिनींचा सौरऊर्जा उभारणीसाठी प्रभावीपणे वापर करण्यासाठी आणि रेल्वेच्या पायाभूत सुविधांमध्ये शाश्वत ऊर्जा पद्धतींमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान देण्यासाठी वचनबद्ध आहे.
